Foto’s: Bette de Wit
Vorige week las ik The Argonauts, van Maggie Nelson. In dat boek las ik tientallen prachtige dingen waarover ik zo een blogpost zou kunnen schrijven, maar laat ik beginnen met dit citaat:
‘I knew you were a good animal but felt myself to be standing before an enormous mountain, a lifetime of unwillingness to claim what I wanted, to ask for it.’
Dit is precies hoe ik me heel regelmatig voel. Dikwijls intimideren alle keuzes die ik nog voor mezelf moet (herstel: mag) (nee, herstel: moet) maken me. Er is veel waar ik nooit aan toe ben gekomen, omdat er altijd anderen waren die voor mij dachten. Er was altijd een ouder, een partner of een kerk die mij het kiezen uit handen nam. Dat pakt heus wel eens heel goed uit, want mensen die je goed kennen weten soms natuurlijk prima wat goed voor je is. Een heilig boek met leefregels is misschien wat stoffig, maar wel duidelijk. Begrenzing is veilig en soms heel comfortabel. Ik kon daar best een tijdje op gedijen.
Maar dan blijk je toch een nieuwsgierig wezen te zijn. Het was ergens twee jaar geleden dat ik begon te voelen: ik wil ergens uit en ik wil in iets nieuws. Daar ging van alles overheen. Relatiebreuken, ruzies, therapie, minder handige beslissingen en flink wat tranen. Aangeven wat je wil lijkt helaas niet zonder kleerscheuren – bij jezelf of bij een ander – te kunnen gaan. En daar sta je dan, op al je eigen benen. Of je misschien even wil aangeven wat je allemaal wil, met je leven.
Er staan nogal wat vragen op dat formulier. Wat voor relaties je wilt? Of je wel of niet een opvoeder wil zijn, en hoe dan. We hebben verschillende smaken, voor ieder wat wils. Hoe ziet je activisme eruit? Hoe ben je van plan je seksuele identiteit vorm te geven? Het zou handig zijn als je concrete voorbeelden zou kunnen noemen, dat maakt het verzilveren van je wensen wat overzichtelijker. Oh en zou je nog even willen nadenken over studie en werk? We hebben nog wel wat opties voor je. Gelieve hier een handtekening te plaatsen en het formulier te retourneren. Bedankt voor je medewerking.
Het is niet dat ik nooit heb nagedacht over wat ik ‘allemaal’ wilde. Ik wist gewoon niet hoe ik dat moest verwoorden. Zeggen wat je wilt vergt een taal die je eerst moet leren spreken. Net als met het leren van een letterlijke taal, zul je daar eerst mee moeten oefenen. Ga naar de bakker en bestel een brood, dat is het idee. Zoals je je misschien nog wel herinnert van toen je Frans of Duits leerde op middelbare school, gaat dat gepaard met een hoop gestuntel en kom je de eerste keren met een heel ander brood thuis dan waar je vader je voor op pad stuurde. Maar goed, zo lang het dan maar lekker brood is, moet je maar denken. Ook wil het helpen om je te omringen met mensen en dingen die de taal die je wil leren al spreken, zodat je daar de kunst een beetje van kunt afkijken. En die mensen zijn er hoor, meer dan je denkt.
Zoals ik in mijn blog ‘Ik ga dit jaar wat dingen opruimen‘ schreef, heb ik een enorm verlangen om een vrouw te worden. Ik ben echt heel erg klaar met meisje-zijn. Om dat voornemen (en proces) maar meteen wat kracht bij te zetten, begon ik in het boek ‘De ontembare vrouw’ van Clarissa Pinkola Estés. Want als ik dan een vrouw word, dan ook wel graag een ontembare. Dit psychoanalytische boek is beslist geen light-read, maar ik eet het op. Ik lees het niet, ik bestudeer het. Hoofdstuk voor hoofdstuk, met een pen en een notitieboek in de aanslag. Vandaag las ik een stukje waarvan ik dacht: dit gaat over mij.
Als je geprobeerd hebt je aan te passen maar daar niet in bent geslaagd, heb je waarschijnlijk geluk gehad. Je bent misschien wel een balling maar je hebt je ziel beschermd. Het is de weldaad van ballingschap; ze doet ons verlangen naar de bevrijding van onze eigen ware natuur en vervult ons met de behoefte aan een cultuur die daarbij past.
Ik ben die balling. Ik faalde aan alle kanten in het aanpassen aan mijn oorspronkelijke cultuur. Daarentegen ben ik heel erg geslaagd in het beschermen van mijn ziel – en dat lijkt me een veel groter goed. Het betekent alleen wel dat ik er nu pas aan toekom om eens hardop te zeggen wat voor dingen ik zoal wil voor mezelf. Dat verklaart misschien de stapels (al dan niet feministische) boeken die ik er doorheen jaag, maar ook mijn drang om van alles te communiceren ‘naar de mensen thuis.’ Ik merk dat ik er anders uit wil zien, dat ik me publiekelijk wil uiten over dingen waarover ik nooit eerder gepraat heb. Ik wil dat mensen niet meer om me heen kunnen. Een beetje terrein winnen voor mezelf, noem ik het nu maar. Toen ik bijvoorbeeld van de week werd gevraagd om binnenkort in een podcastaflevering te komen praten over mijn seksualiteit, dacht ik: fuck ja! (pun intended)
Terug naar The Argonauts. Lees dat boek. Of De argonauten, want het is ook vertaald. En bestel ook meteen De ontembare vrouw maar (mag ook bij de bibliotheek,) want ik wil daar met jullie over praten. Het zijn beide heel belangrijke boeken, heel leerzame boeken bovendien. Goed, dan zie ik jullie binnenkort bij de online leesclub. Zullen we afspreken dat we dan allemaal proberen te zeggen wat we willen? Dan kunnen we een beetje oefenen, samen.
Wat schrijf je dit toch weer prachtig op.
Go jij! Je hebt je plek meer dan verdiend. Prachtig geschreven!
*wilT
Oh men, die vergelijking met dat formulier – zo raak! Ik vraag me soms weleens af hoeveel van ons dat ding echt al helemaal hebben ingevuld. En hoeveel van ons dat met potlood doen, om later nog wat weg te kunnen gummen. En hoeveel van ons een beetje in paniek raken en het maar wegfrommelen ergens, onder alle andere papieren. Ik ben sowieso de laatste. Maar, door dit schrijfsels voelt het wel ergens alsof het allemaal wel goed gaat komen. Das fijn (:
Mooi Merel ❤️
Ah, dit is een bijna exacte omschrijving van hoe ik mij voel en waar ik mee bezig ben. Liefs voor jou! X
Wauw punt.
Een aantal belangrijke levenslessen die ik over de afgelopen jaren heb geleerd:
– Niemand weet waar ze mee bezig zijn (echt, geloof me, het is allemaal een illusie)
– Je hóeft ook helemaal niet te weten waar je mee bezig bent, gewoon leven en genieten is genoeg
– Verander wat je niet kunt accepteren, accepteer wat je niet kunt veranderen, en leer het verschil te zien
– Je hoeft niet overal wat van te vinden of overal keuzes in te maken
– Je hoeft niet binnen het standaardmodel te passen (9-5 baan, huis, partner, 1.2 kind, hond, 3 keer per jaar op vakantie, etc.). Het mag natuurlijk wel als je er gelukkig van wordt. Maar wanneer je je realiseert dat dit voor jou níet het geval is: vrijheid!
“Want als ik dan een vrouw word, dan ook wel graag een ontembare.”
…
:D
<3
Mooi geschreven, en iets waar ik voor mezelf nog wel even over na blijf denken de komende tijd omdat het me echt raakt. Waarvoor dank!
Bedankt Merel, weer zo inspirerend!
Ik las de Argonauten uit de bib en heb het toen gekocht. Moet eerst nog even wat anders lezen (een stuk of 30 boeken) eer ik het herlees. Maar het raakte mij ook, al begreep ik er soms niets van.
Een vrouw willen worden heb ik ook (ik word 40) en dat je uitspreken niet alleen rozengeur en maneschijn is weet ik ook. Want ‘ze’ zeggen dat mensen je liever gaan zien als je meer jezelf bent maar de mensen die je al lang kennen vinden het meestal geen goed idee, heb ik ontdekt. Ze zien liever de brave, meegaande, bij hen passende Els. En dat is kut en doet pijn. Ik ben 40, bewust zonder kinderen, en zou ook graag meer mensen zoals ik om me heen hebben. Niet om van hen ‘af te kijken’ maar wel om me minder alleen te voelen. Ik laat geen nageslacht na maar wil ik wil ook iets achterlaten. Maar wat en hoe dan.
Merci dat jij er bent!
Heel goed bezig Merel! Ga zo door! X
Prachtig boek hé, the Argonauts? Ik heb het gevoel dat het zo’n roman is die vaak sterke reacties oproept, zo’n beetje van “you hate it or you love it”. Ik zit helemaal in het “love it” kamp, ookal weet ik niet zeker of ik alle passages wel goed begrijp ;-) Het is zo’n boek dat je tien keer kan herlezen en steeds nieuwe dingen ontdekt… Aanrader!! Verder vind ik het geweldig dat je over deze onderwerpen schrijft, met veel van bovenstaande zaken worstel ik namelijk ook en het geeft moed te zien dat ik niet de enige ben. Veel liefs!
Weer twee boeken voor op mijn lijstje! Ik heb er zin in :)
Ik vind dat jij steengoed kunt schrijven. Geweldig stuk dit!
Wat mooi en herkenbaar!
Ik heb dat ook al wel eens bedacht: doordat het me gewoonweg niet lukt om me aan te passen aan “wat van me verwacht wordt”, word ik soort van gedwongen om dan maar mezelf te zijn, om uit te vinden wie dat dan is. Dat gaat met vallen en opstaan, met alsnog proberen te zijn wat mijn omgeving van me wil, maar ook met uitvinden dat wat bij me past ook heel fijn en leuk kan zijn, en dat fijne compenseert mooi voor de vervelende wrijving met de omgeving.
Het stukje over verwoorden wat je wilt en wie je bent, doet me denken aan de moeite die ik heb met het verwoorden van waar mijn grenzen liggen. De eerste stap is überhaupt ontdekken waar die grenzen liggen, de tweede is om op een goede manier aan te geven als zo’n grens bereikt is. Ik zit nu in veel situaties nog bij stap één. Het vergt een hoop oefening, maar ik kom er wel. Het lastige is dat je vaak pas erachter komt wat je van iets vindt, als je eraan begint. Zo kun je het “formulier” waar jij het over hebt, niet van tevoren vast invullen – het vult zich terwijl je leeft. Dan moet je ook nog eens leren om terwijl je al ergens aan begonnen bent, nog te kunnen zeggen “stop, dit wil ik eigenlijk toch niet” en om te accepteren dat je van voorkeur kunt veranderen als je meemaakt wat die voorkeur eigenlijk inhoudt, enzovoort. Pffff, op eigen benen gaan staan is een hele klus. Ik snap wel dat mensen gewoon blijven bij het lijstje met verwachtingen van hun omgeving: veilig, overzichtelijk, makkelijk. Voor veel mensen botst het misschien ook niet té hard met hoe ze echt zijn, zodat ze ook niet die noodzaak voelen om een “balling” te worden.
Ik vind dit weer een prachtige blog – je zet me echt aan het denken. Boekentip is genoteerd. Dankjewel Merel en alvast een fijn weekend :)
Bedankt voor de extra push!
Hoi Merel, ook ik volg je al een tijdje, feest der herkenning! De ontembare vrouw is al jarenlang een metgezel op mijn levenspad, die ik soms voor tijden uit het oog verlies maar gelukkig altijd weer terug vind. Herkenning ook bij het gevoel van verscheuring tussen cultuur en je eigen authentieke zelf. Twee culturen bij mij eigenlijk want afkomstig uit zowel stringente religieuze traditie als creatieve vrije geesten die zich door niets of niemand laten kooien , twee extremen die of een of andere manier toch bij elkaar horen.. Maar hoe dan:-) Ik word graag lid van de online leesclub!
Voor nu: vooral doorgaan!
Hee Merel!
Ik lees wat je schrijft altijd met liefde.
Heb je al ‘ns iets van Liv Strömquist gelezen? Graphic novels over liefde en sexualiteit. Ik lees het nu en vind het vrij te gek.
The argonauts en de ontembare vrouw ga ik zeker checken en volgend jaar als ik weer in a’dam woon en klaar ben met school sowieso bij een boekenclub!
Wauw. Met alle veranderingen op de blog door de jaren heen blijft er een ding hetzelfde: jij kan schrijven.
Je maakt echt iets los, heel treffend van dat formulier. Ik vind het heel herkenbaar, ik heb zelf ook het gevoel dat ik nu pas na +- 30 jaar mezelf word in sommige aspecten. Je kunt niet overal bewust van zijn, met veel dingen doe je gewoon wat je kent totdat je een keer realiseert dat het anders kan. En dat is nooit alles in een keer. Jaren geleden realiseerde ik me dat ik anders kon eten en anders met spullen om kon gaan dan wat ik kende, maar dat dat ook kan voor bijv. seksualiteit of voorvoor bepaalde meningen uitkomen heb ik nu “pas” door. Het is een apart gevoel, wie was ik dan al die tijd? Maar eigenlijk was ik aan het groeien natuurlijk en dat was precies goed.
O’ ik veerde op toen ik las dat je bezig bent in De Ontembare Vrouw! En vooral toen ik las dat je het niet zomaar leest maar bestudeert. Dit is namelijk precies waar ik nu mee bezig ben.. al maanden. Alleen al de inleiding van de Ontembare Vrouw raakte me enorm en na het lezen van het verhaal van Vasalisa en het bijhorende hoofdstuk over het herstellen van je intuïtie volgde ik mijn gevoel en stopte voor een jaar met mijn kunstacademie studie. Vanaf dat moment is dit boek mijn studie geworden (met andere boeken en documentaires rondom hetzelfde thema). Elk hoofdstuk lijkt precies op het juiste moment te komen en dit boek doet me huilen, dansen en rennen van geluk en pijnlijke punten van herkenning. Ik ben nog maar net op de helft want ik maak uitgebreid notities en herlees vaak oude hoofdstukken. Al sinds dat ik begonnen ben aan dit boek zou ik er zo graag met mensen over willen praten die het ook lezen.. en die het niet alleen maar ‘zweverig en zwaar’ vinden.
Ik heb De Groene Meisjes pas net ontdekt maar ga nu proberen uit te vogelen hoe de online boekenclub werkt. Graag zou ik in contact komen met mensen die de Ontembare Vrouw ook lezen en erover willen praten, misschien zelfs geinterreseerd zijn in een apart clubje.
25 Jaar geleden las ik ook ‘de ontembare vrouw’ en de vergelijking van vrouwen en wolven zit nog steeds in mijn hart: ‘wolven en vrouwen delen bepaalde psychische eigenschappen: een scherp waarnemingsvermogen, een speelse geest en een groot vermogen om zich geheel aan iets te wijden. Ze bezitten een bijzonder uithoudingsvermogen, een bijzondere kracht en zijn bedreven in zich aan voortdurend veranderende omstandigheden aan te passen; ze zijn uitermate standvastig en dapper.’ Het is nu, op mijn 62e, nog steeds mijn voedingsbodem.
Voor mensen die geinteresseerd zijn in een leesclub rondom de Ontembare Vrouw: https://www.meetup.com/nl-NL/Leesclub-De-Ontembare-Vrouw/
(Of je het boek al helemaal gelezen hebt, net pas bent begonnen of alleen al enthousiast raakt van de omschrijving.. het lijkt mij leuk om het er samen met anderen over te hebben!)