Plasticvrije doelen

[iframe id=”https://www.youtube.com/embed/ju_2NuK5O-E” align=”left” maxwidth=”1000″]

Vorige week werd ik gebeld: of ik mee wilde naar Milaan, met Lush. Totaal onverwacht, maar daardoor misschien wel extra leuk. Ik was eigenlijk van plan 28 dagen thuis te blijven – ik ga donderdag namelijk alwéér weg voor werk naar Berlijn, en ik ben de afgelopen tijd ook al heel veel weg geweest – maar soms lopen dingen gewoon anders dan je dacht.

Het was afgelopen vrijdag namelijk World Oceans Day en ter gelegenheid daarvan lanceerde Lush een nieuwe campagne: Naked Lush. Lush heeft een heleboel plasticvrije doelen en eentje daarvan is dat  ‘s werelds eerste verpakkingsvrije Lush-winkel is geopend, middenin het centrum van Milaan. Je snapt, daar moesten we een kijkje nemen. Ik heb in een dag weer een hoop nieuws geleerd over ons plasticgebruik (en de oplossingen daarvoor) en daarnaast hebben we gewoon een heel fijne tijd in deze mooie Italiaanse stad gehad. Ik verzamelde onderweg ook nog wat fijne groene adresjes voor je, maar deze blogpost werd zó lang dat ik deze even bewaar voor een volgende blogpost die inmiddels ook in de maak is.

Dat er veel te veel plastic in de wereld is, en (helaas) ook in onze oceanen, dat hoef ik je niet als een schooljuf te vertellen. Waarschijnlijk ben je al hartstikke goed opweg met het zo min mogelijk gebruiken van plastic of ben je je in ieder geval bewust van het probleem. Als ik het even bij mezelf houd, dan moet ik eerlijk zeggen dat ik aardig op de hoogte ben van de ernst van het probleem, maar dat ik toch weer schrik als ik geconfronteerd word met harde cijfers. Ik probeer tijdens het boodschappen doen zo min mogelijk plastic verpakkingen te kopen, maar helemaal verpakkingsvrij leven is me nog niet gelukt. Ik vind dat echt een heel grote uitdaging.Het is zeker niet onmogelijk, maar het is wel een grote uitdaging waar serieuze aanpassingen voor nodig zijn – en dat offer moet je willen en kunnen brengen.

Plasticfantastic

Dat we plastic gebruiken is helemaal niet raar. Plastic is in feite ook een prachtig materiaal. Het is sterk, het is in alle denkbare vormen te gieten, het gaat lang mee. Maar dat laatste, dat is tegelijkertijd ook het grootste nadeel: het gaat lang mee. Of zeg eigenlijk maar gerust voor bijna altijd. Tijdens één van de films die ik in Milaan heb gezien in de Lush winkel, zegt een Amerikaans reclamespotje uit de jaren ’50 “Just throw it away!” Je moet je bedenken: in dat tijdperk was plastic een teken van luxe. Geen zin om af te wassen? Dan gooi je je servies toch gewoon weg? Plastic bracht comfort en dat is soms nu eenmaal alles wat je wil. Wat alleen een beetje schrijnend is aan zo’n reclamespotje, is dat je weet: er is geen ‘away.’ Plastic verdwijnt niet zomaar. Niet als je het niet op de juiste manier recyclet. En dan nog, er moeten altijd weer nieuwe grondstoffen worden gebruikt. De productie en het (her-)gebruik van plastic is nooit helemaal consequentieloos.

En om het dan over die consequenties te hebben: we kennen allemaal de plaatjes van de zeevogels met plastic tasjes om hun snavels. Of de grote vissen met hun magen vol met allerhande plastic afval. Dat maakt het probleem heel zichtbaar: de oceaan is vol met plastic. Maar in werkelijkheid is de oceaan nog veel voller met plastic dan we denken. Wat namelijk veel onzichtbaarder is, is de enorme hoeveelheid microbeads (mini plastic deeltjes) die overal om ons heen is. Zo hoorde ik bijvoorbeeld dat in 90% van het geteste Duitse bier plastic deeltjes worden aangetroffen. Dat is ook wel logisch, want microbeads zitten in ons drinkwater en drinkwater is nodig bij de productie van bier – en van nog miljoenen andere dingen. Laat me toch anders naar dat biertje in Berlijn kijken, hoor.

Het is een illusie om te denken dat we ooit nog van plastic afkomen. Er zijn inmiddels wel landen waar heel drastische maatregelen tegen plastic worden getroffen, omdat het echt de spuigaten uitloopt. Ik hoorde van een Afrikaans land (het spijt me dat ik niet heb onthouden welk land) waar zwerfplastic ervoor zorgt dat vee op grote schaal sterft. En als je vee sterft, dan heb je geen eten en drinken meer. In dit soort gebieden is de grond en het water ook dusdanig vervuilt door al het plastic afval, dat landbouw ook niet meer mogelijk is. Kortom: plastic doet je dan echt de das om. In landen waar de situatie zo ernstig is, worden gelukkig maatregelen getroffen. Hier in Nederland hebben we slecht de maatregel dat je moet betalen voor een plastic tasje. Wat een mooi begin is, maar wat het probleem natuurlijk bij lange na niet oplost.

Wat ik niet wist, is dat Europees plastic afval naar China wordt vervoerd, om het daar af te laten recyclen. Maar China zegt nu: we hoeven jullie plastic niet meer, we kunnen er niks meer mee. Dat komt doordat de kwaliteit drastisch achteruit gaat en ons plastic ernstig vervuild raakt. Plus: het is gewoon te veel. Het kan nergens meer heen. En dus zullen we minder plastic moeten produceren, anders zitten we straks helemaal vast.

Plastic free goals

Gelukkig kunnen we zelf een hoop doen. We kunnen bij het boodschappen doen kiezen voor producten die niet in nieuw plastic zitten. We kunnen kiezen voor andere materialen of alleen maar producten in bio-afbreekbaar plastic kiezen. We kunnen ervoor kiezen geen plastic rietjes meer te gebruiken, geen wegwerpbekers met plastic deksel. We moeten ook niet willen betalen voor plastic tasjes bij de supermarkt, maar gewoon braaf onze eigen tas meenemen. We kunnen onze verzorgingsproducten plasticvrij kopen, zoals bij Lush. Het zijn misschien kleine dingen, maar het is een begin.

In Milaan bezocht ik dus de eerste verpakkingsvrije winkel van Lush en dat was echt te gek. Overigens, Lush maakt al jaren producten zonder verpakkingen, maar nu hebben ze het assortiment enorm uitgebreid. Waarom? Omdat het gewoon heel erg nodig is. En toegegeven: het is een beetje wennen, dat gebruik van die producten. Maar is dat niet met alle dingen die we doen om onze levens te vergroenen? Moesten we niet eerst ook wennen aan een eigen tas meebrengen naar de winkel? En was het eerst ook niet gek dat we niet iedere dag vlees aten, maar nog maar een paar keer per week? Geef jezelf gewoon wat tijd om te wennen.

Ik kreeg een paar heel fijne producten van Lush mee om te testen. Sommige producten kende ik al, zoals de massagebars en de shampoobars. Die zijn fantastisch. Maar ik heb nu ook een ‘naked douchegel’ en een gezichtscrème. Het is vooral even wennen aan hoe ik de producten bewaar in mijn badkamer, want je bent zo gewend aan je potjes en flesjes. Maar gelukkig heb ik voor mijn shampoobar bijvoorbeeld een heel leuk bewaarpotje van kurk (ook een heel ecofriendly materiaal) gekregen, dus dat komt helemaal goed.

Mijn persoonlijke plasticvrije doelen

Dit tripje naar Milaan, met alle informatie die ik kreeg, heeft de boel bij mij weer een beetje meer op scherp gesteld. Zoals ik al zei: het lijken misschien maar kleine veranderingen, maar je moet ergens beginnen. Ik heb niet de illusie dat ik in mijn eentje de oceaan plasticvrij kan maken – al zou ik nog zo graag willen – maar ik weet wel dat ik zelf een hoop minder plastic kan gebruiken en dat ik daarmee weer een goed voorbeeld aan anderen kan geven. En beginnen grote veranderingen niet altijd zo?

De dingen die ik me heb voorgenomen om de komende tijd weer een beetje op scherp te stellen:

– Wegwerpbekers voor koffie. Die gebruik ik nog te veel, ik geef het toe. Ik krijg er wel eens terecht commentaar op via Instagram, omdat ik in mijn stories laat zien dat ik daar wel eens uit drink. Dat klopt, ook dat is weer zoiets dat een beetje voorbereiding vergt. Je eigen beker meenemen, bijvoorbeeld. Helaas heb ik nog geen fijne lekvrije beker, dus ik struggle nu nog een beetje met een beker die daarna weer in mijn tas moet, maar die mijn spullen nat maakt… niet handig! Daar moet ik dus nog een oplossing op verzinnen. Trouwens: mocht je toch koffie in een wegwerpbeker halen, probeer dan de deksel achterwege te laten. Dat scheelt alweer. Deksels van koffiebekers zijn namelijk vaak gemaakt van materialen die écht níet afbreekbaar zijn.  (check deze pagina om een beeld te krijgen. Nix the 6!)

– To ban the straw. Echt proberen geen plastic rietjes meer te gebruiken. Van Lush heb ik een herbruikbaar rietje gekregen, dus thuis hoeft dat in elk geval niet meer. Maar ook in de horeca wil ik proberen hier paal en perk aan te stellen. Gelukkig wil Europa een verbod op rietjes (en op wattenstaafjes ook, trouwens) en deze wetswijziging zou, met een beetje geluk, vanaf 2019 van start gaan.

– Zo min mogelijk plastic verpakkingen kopen. Ontkom ik er niet aan? Kies dan voor niet-nieuw plastic en plastic dat goed te recyclen is. (bio-afbreekbaar, zoals op veel biologische producten gelukkig al te vinden is) Hebben jullie trouwens gezien dat Jumbo supermarkt gaat kiezen voor een gelaserde ‘tattoo’ in plaats van plastic verpakkingen om groenten? Ze beginnen met courgettes, gember en flespompoenen en zoeken nu verder uit hoe andere groente ook verpakkingsvrij verkocht kunnen gaan worden. Ik vind het een origineel idee!

– Zoveel mogelijk cosmeticaproducten verpakkingsvrij kopen. Ik maak een goed begin met de producten van Lush die ik ga proberen de komende tijd! Check deze pagina van Lush om te bekijken welke producten je allemaal verpakkingsvrij kunt gebruiken. En bekijk op deze pagina van Lush wat ze allemaal nog meer voor ethische doelen in gedachten houden bij het maken en verkopen van hun cosmetica. Ik ben iedere keer weer onder de indruk en daarom ook al jaren groot fan van het merk.

– Meer leren over plastic en de problematiek eromheen. Ik merk dat het me helpt om een goed inzicht te krijgen in hoe ernstig en groot het probleem nu echt is. Dus, educate yourself! Ik luister op dit moment het boek ‘How to give up plastic‘ van Will McCallum. Erg interessant! (je kunt het ook lezen in plaats van luisteren, als je dat prettiger vindt) Wil je je kinderen iets bijbrengen op dit gebied? Lees dan het kinderboek ‘Plasticsoep is troep!‘ met de kleintjes.

Ik kan je verder de website van Plastic Soup Foundation van harte aanraden. Dit is voor mij wel de meest toegankelijke en volledige website die ik volg op dit gebied. Je kunt er bijvoorbeeld ook voor kiezen om Plastic Soup Foundation te volgen op Facebook, zodat je geregeld wat updates voorbij ziet komen. Erg leerzaam! Check de documentaire ‘A plastic ocean’ op Netflix, als je dat nog niet hebt gedaan. Nog een tip: google eens op ‘plastic smog’. Je gaat schrikken, dat kan ik je vertellen.

En jij? Wat kun jij nog beter doen, denk je? Laten we met z’n allen streven naar meer oceaan en minder plastic! Ik weet zeker dat jullie allemaal jullie best doen, dus deel vooral hieronder in de comments wat jullie manieren zijn om het gebruik van plastic te verminderen.