Wel of niet voor jezelf beginnen?

Vorige week schreef ik de blogpost ‘een halfjaar als zelfstandige‘ en jullie reacties waren te gek. Ik vind het zo leuk om te lezen dat zovelen van jullie er ook over nadenken om voor jullie zelf te gaan werken, in welke sector dan ook. Gewoon heel erg tof om te weten dat er zoveel mensen met goede ideeën rondlopen – of je er nou al wel of niet iets mee doet op dit moment. Je denkt erover na en dat is al dapper. Ik kreeg deze week een heleboel vragen: wanneer kwam voor jou nou dat moment dat je het zeker wist? En: welke drempels heb jij moeten overwinnen voordat je echt voor jezelf ging werken? Wat is doorslaggevend geweest? Op die vragen ga ik vandaag wat dieper in.

Wanneer kwam het moment dat ik zeker wist dat ik voor mezelf wilde werken?

Sommige mensen worden op een dag wakker en weten: dit is wat ik ga doen en ik begin er vandaag mee. Zo ging dat bij mij niet. Aanvankelijk begon het starten van De Groene Meisjes wel op die manier. Jamie en ik werden veganist, zochten inspiratie op internet en konden het niet vinden. Op een druilerige zondagmiddag zei ik opeens: hey, anders beginnen we zelf een blog? Jamie bedacht de naam en ja hoor, daar gingen we. Maar in die  tijd, nu bijna vijf jaar geleden, was het natuurlijk gewoon nog een hobby en leuk voor erbij. Jamie was nog aan het afstuderen, ik had een vaste baan in het onderwijs. Wisten wij veel dat het uiteindelijk een fulltime baan voor twee personen opleverde.

Lange tijd – vier jaar lang zelfs – heb ik naast het bloggen in het onderwijs gewerkt. Oké, het werd steeds een beetje minder. Vijf dagen werden er vier, vier werden er drie, drie werden er twee.. totdat ik letterlijk nog maar één dag in de week voor de klas stond en ik me een klein beetje begon af te vragen of dat nou nog wel zo handig was. Maar ik vond het zo leuk. Ik gaf het vak social media en ik was coach en ik houd van mijn leerlingen (nog steeds!) dus waarom stoppen als het niet echt hoeft? Toch kwam dat moment dat ik voelde: ja, nu moet het echt. Dat was een opeenstapeling van dingen waar ik tegenaan liep. Ik moest bijvoorbeeld steeds vaker kiezen: ga ik wel of niet mee op die persreis? Ga ik wel of niet naar dat event? Ga ik wel of niet die campagne doen? Ik moest namelijk iedere keer kiezen: waar ga ik mijn tijd aan besteden? En niet alleen dat, ook liep ik er tegenaan dat ik het gevoel kreeg dat ik dingen halfbakken deed. Halfbakken bloggen, halfbakken lesgeven. Dat valt misschien achteraf gezien allemaal wel een beetje mee, maar dat kan zo voelen. Ik ben iemand die alles graag heel goed doet en dat lukte niet meer, dus dat irriteerde me en ik voelde me daar niet goed over. Ook vond ik het jammer dat ik de krenten uit de pap van het bloggen soms moest overslaan, omdat ik dan toch weer verplichtingen op school had… en ja, toen kwam dat punt dat ik dacht, nu moet ik echt gaan kiezen.

De keuze was vrij snel gemaakt, ook al vond ik het afscheid nemen van het onderwijs heel erg lastig. Maar waarom ik de knoop toch vrij resoluut kon doorhakken, is omdat ik me heel goed realiseerde: deze kans komt één keer. De Groene Meisjes, dat is nu. Als ik het niet nú aangrijp, dan is de kans straks misschien voorbij. In het onderwijs werken kan, in theorie, altijd nog. Dat maakte de keuze gemakkelijker en zo heb ik het ook aan mijn baas uitgelegd. Ik maakte me daar wel zorgen om hoor, dat gesprek. Het voelde toch als een stekker ergens uittrekken en iets niet helemaal af maken. Ik had me altijd zo voorgenomen om nooit halverwege een schooljaar weg te gaan en nu ging ik dat toch doen. Dat voelde heel vervelend, maar ik moest wel, want het lukte me allemaal niet meer. Mijn baas was één al begrip. Ze had het wel zien aankomen en gunde me al het succes en geluk van de wereld. Dat was fantastisch en enorm supportive. Mijn collega’s reageerden ook begripvol en mijn leerlingen waren de allerbesten. Ze zeiden: “Merel, jij roept al jaren tegen ons dat we altijd moeten doen wat ons blij maakt en dat we ons hart moeten volgen. Dus nu moet jij dat ook doen.” Jep, ik heb wel even wat tranen gelaten in dat klaslokaal, hoor.

Welke drempels heb ik moeten overwinnen?

Je zou misschien denken dat het lastigste van aan voor jezelf beginnen is om alle praktische zaken op orde te hebben. Zoals je financiën bijvoorbeeld, zodat je zeker weet dat het echt kan en dat je niet op droog brood moet leven. Natuurlijk, dat is zeker iets wat je moet onderzoeken en dat blijft ook spannend – want niks zo wisselvallig als het salaris van een zelfstandige, kan ik je vertellen. (de ene maand denk je: feestje! de andere maand denk je: even kijken bij wie ik ‘s avonds mag aanschuiven aan tafel.)

Toch was voor mij het spannendste: kan ik dit wel? En wat vindt mijn omgeving ervan? En: wat als het niet lukt? Nou, die laatste vraag had ik vrij snel gecoverd. Als het niet lukt, dan ga ik terug het onderwijs in. Sterker nog, ik zou mijn oude baas opbellen met een smeekbede en dan maar heel erg hopen dat ze uren voor me zou hebben. Er is in principe altijd wel werk in het onderwijs, dat is een heel geruststellende gedachte voor me. Daarbij komt dat ik lesgeven ook heel erg leuk vind, dus ik zou het ook geen heel grote straf vinden om weer terug te gaan naar dat werk. Toch: liever niet. Want voor mezelf werken verkies ik daar toch boven.

De andere vragen waren wat complexer. Kan ik dit wel? Ben ik er wel voor gemaakt om voor mezelf te werken? Dat weet je pas als je het probeert. Cliché, maar waar. De enige zekerheid die ik had, was dat ik wist dat ik behoorlijk wat discipline heb – en dat is wel wat je nodig hebt als je voor jezelf werkt. Ik schreef in februari een blogpost over hoe je een eigen werkritme kunt creëren als je voor jezelf werkt. Dat is hoe ik altijd al werkte, maar nu ik fulltime blog zéker. En dat werkt prima voor mij. Dus discipline had ik wel, maar is dat genoeg? Nee. Voor jezelf werken vraagt ook een bepaalde attitude van je. Van zelfredzaamheid en met een assertieve insteek. Je moet ook nog een beetje zakelijk zijn. Als er iets is wat ik niet ben, van nature, dan is het zakelijk – en tegen die uitdaging loop ik nog dagelijks aan.

Ook was ik best wel bezig met wat mijn omgeving ervan zou vinden. Gek eigenlijk, want ik heb me nooit afgevraagd wat mijn omgeving er zou vinden als ik voor altijd in het onderwijs zou blijven werken. En toen ik daarmee begon, heb ik ook niet gedacht: zullen mensen daar een mening over hebben? Het was gewoon iets wat ik deed en iedereen vond dat prima. En toen ik fulltime blogger werd, dacht ik opeens allemaal dingen als: wat nou als mensen het gek of stom vinden? Totaal irreële gedachten, want mensen zijn voornamelijk met zichzelf bezig en vinden helemaal niet zó gauw iets van je. En als ze dat wel vinden, wat dan nog? Daar ben ik inmiddels gelukkig wel overheen. Maar natuurlijk, ik vond het bijvoorbeeld spannend wat mijn ouders ervan zouden vinden. Je geeft toch een heleboel zekerheid op en gaat een nieuwe uitdaging aan. En je weet hoe dat gaat met familie en vrienden; iedereen wil dat het goed met je gaat. Zo min mogelijk risico’s alsjeblieft. Dat heb ik toch maar een beetje van me afgeschud en ik heb mijn gevoel gevolgd. En wat ben ik daar nu blij mee. En mocht dit hele project straks toch een mislukking blijken te zijn, tja, van gedachten veranderen mag. Je mag gewoon toegeven dat iets niet lukt zoals je dat verwacht had of terugkomen op beslissingen die je eerder nam. Dat is helemaal niet erg. Door dat maar genoeg tegen mezelf te zeggen, geloofde ik: het komt wel goed met mij. We zijn nu op de helft van mijn proefjaar (ik heb mezelf een jaar de tijd gegeven om te kijken of dit werkt of niet,) en ik denk dat ik niet meer zo bezig hoef te zijn met wat anderen ergens van vinden. Dat is een enorme verademing, want ik kan me nu gewoon concentreren op mijn werk!

Ik denk dat als zelfstandige werken wel een beetje bij je moet passen, wil je er goed in zijn, maar het ook nog echt leuk vinden. Het blijft een kwestie van gewoon maar proberen en een beetje risico’s durven nemen, maar natuurlijk kun je van tevoren wel een beetje proberen uit te zoeken of het voor jezelf werken iets voor jou zou kunnen zijn. Je kunt bijvoorbeeld de Startersscan van ABN AMRO eens invullen om te kijken hoe je scoort als potentiële ZZP’er. Deze scan neemt een halfuur van je tijd – wat al meteen aangeeft dat het een degelijke scan is, en niet zomaar een vluchtig testje.  Uiteraard kan een scan geen garantie bieden, maar het kan je wel een basis geven om verder uit te zoeken hoe je jouw onderneming vorm zou willen geven en of het valide zou gaan zijn.

Natuurlijk, er bestaat niet zoiets als de perfecte ZZP’er, maar je kunt wel een beetje inschatten of het wel of niet bij je gaat passen.   Tools als de Startersscan, maar ook business podcasts (van andere zelfstandigen) en motiverende boeken voor entrepreneurs kunnen enorm behulpzaam zijn. Het kan je de motivatie en het zelfvertrouwen geven om op z’n minst serieus uit te zoeken of je voor jezelf zou willen werken of niet.

Wat is doorslaggevend (geweest) voor mij?

Vrijheid. Herhaal keer 67. Maar echt. Ik was net bij het Havenziekenhuis om mijn vaccinaties voor mijn reis naar Nepal (die ik maak voor mijn blog,) te halen. Ik haalde mijn fiets van het slot en zag aan de overkant van de weg Alohabar, in het voormalige Tropicana zwembad, liggen. Het is vandaag 27 graden en strakblauw. Ik zei tegen mezelf: je gaat een uurtje binnen zitten werken en daarna mag je een uurtje op het terras zitten. Dat is precies wat ik nu aan het doen ben en het voelt zó goed.

Maar ook het idee dat ik niet afhankelijk ben van een vaste werkplek, als ik dat niet wil. Ik kan wonen waar ik wil, werken waar ik wil,  samenwerken met wie ik wil. Ik kan projecten bedenken en oppakken. Ik kan reizen – al dan niet beroepsmatig. Met mijn laptop in mijn rugtas heb ik mijn werk altijd bij me en ik kan je eigenlijk niet eens helemaal uitleggen hoe ongelooflijk goed dat voelt. Het geeft me een gevoel van trots dat ik nooit echt eerder zo heb gevoeld als het om mijn werk gaat. Alles dat ik doe, investeer, probeer, waarin ik slaag of faal – alles is omdat ik het durf te doen. En dat geeft een ongelooflijk gevoel van voldoening. Ik hoop dat ik na mijn ‘proefjaar’ nog heel veel jaren voor mezelf mag blijven werken, want op dit moment moet ik er echt nog niet aan denken om het op te geven.
Goed, dan ga ik nu met mijn lavendellimonade buiten op het terras van de Alohabar zitten. Nog even wat Rotterdamse zomer meepakken. Mijn werk is af voor vandaag, dus ik heb het wel verdiend vind ik ;)

Als je vragen hebt over het werken als zelfstandige: schroom niet en stel ze bij de comments! Ik help je graag een beetje omweg.

– Deze blogpost is geschreven in samenwerking met ABN AMRO / Foto 1 is gemaakt gemaakt door Aline Bouma. –