Voor op je feministische leeslijst

In de Boekenweekspecial van De Groene las ik het essay ‘De moeder de schrijver,’ van Marja Pruis. Dit essay schreef ze speciaal voor literair festival Tilt. Zoals wel vaker in het werk van Marja Pruis wordt ‘De tweede sekse’ van Simone de Beauvoir aangehaald. In de speciale Boekenweekaflevering van VPRO Boeken zegt Marja zoiets als ‘Simone de Beauvoir is altijd met me mee gewandeld, door de jaren heen.’ Enigszins beschaamd moet ik toegeven dat ik nog nooit iets van Simone de Beauvoir heb gelezen. Wat voor feminist ben ik joh? Ik heb uit schrik De tweede sekse meteen uit de bibliotheek opgehaald. Hopelijk is Marja trots op me. Ik dacht, ik begin met een light-read. Voor wie het boek niet kent en nu niet kan inschatten of ik een grapje maak of niet: ik maak absoluut een grapje. De tweede sekse is, zoals mijn vriendin Lydie zo mooi zei, ‘het moederschip’.

Even terug naar het essay. ‘Je wordt niet als vrouw geboren, je wordt tot vrouw gemaakt,’ moet wel de beroemdste uitspraak van Simone de Beauvoir zijn. Wat deze uitspraak precies te betekenen heeft moet ik nog uitzoeken, omdat ik het moederschip nog moet lezen. Maar wat wel meteen tot mijn verbeelding spreekt, is hoe Pruis hierop reageert. Ze schrijft: ‘De betekenis van vrouw-zijn is niet in lood gegoten. Onder veranderende omstandigheden kun je haar ook niet-worden, de voorgeschreven rol afschudden en ‘jezelf’ worden, al is dat natuurlijk ook weer zo wat.’ Voor mij klinkt dit als een routemap met allerlei mogelijke afslagen, niks staat vast. Je kunt er zelfs voor kiezen om geen vrouw te worden. Dat mag kennelijk gewoon.

Ik heb nog een hoop afslagen te nemen. Daarvoor moet (wil) ik onder andere nog een hoop boeken lezen. Wie me volgt op Twitter en Instagram weet dat ik sowieso al veel las en misschien is het je opgevallen dat ik de laatste tijd vrij heavy on the feministische literatuur ben. Ik lees een hoop non-fictie, veel essays vooral. Vandaag zal ik in het kort drie bundels bespreken, en dan heb ik als bonus ook nog twee tips voor literaire events voor je. Noem me Leesmoeder des Vaderlands, baby.

Drie bundels

Wolf – samengesteld door Maartje Laterveer.

De ondertitel van deze bundel is ‘Dertien essays over de vrouw.’ Ik hoor Maaike Meijer (hoogleraar en literatuurwetenschapper) al in opstand komen. In die VPRO Boeken aflevering die ik gisteren terugkeek, stak ze een prachtig betoog af over wat voor waanzin het is om mensen te categoriseren als ‘de man’ en ‘de vrouw.’ Zoiets bestaat niet. Wat mij betreft had de ondertitel van deze bundel dus ook beter ‘Dertien essays over vrouwen’ kunnen zijn. Goed, dit doet verder geen afbreuk aan de bundel, want die zou ik je nog steeds heel erg willen aanraden. De essays, geschreven door  Nederlandse en Vlaamse auteurs  en journalisten, (zoals Basje Boer, Anaïs Van Ertvelde, Nelleke Noordervliet, Herien Wensink en Naema Tahir,) zijn stuk voor stuk interessant. De verhalen die mij het meeste aanspraken waren ‘Feminisme en groepsculturen’ van Tahir en ‘Vrouwen uit de kunst’ van Brem.

Feministen dragen geen roze (en andere leugens) – samengeteld door Scarlett Curtis.

Deze bundel belichaamt wat ik ‘happyhappyjoyjoy feminisme‘ noem. In zo’n driehonderd pagina’s (schrik niet hoor, veel pagina’s zijn gevuld met quotes in lettergrootte 42) wordt uitgelegd: dit is feminisme, dit is waar ‘we’ voor staan, en, bovenal: we zijn geen boze vrouwen, we zijn hartstikke leuk, feminisme is hip and happening en we mogen gewoon een roze jurk aan als we dat willen. De bronnenlijst is kort, zeg maar zo kort dat eigenlijk alleen Bridget Jones (de film of het boek, dat weet ik even niet,) erop staat. Tja, eh, ik zou zeggen: kan. Maar hoeft niet. Ik zou deze bundel denk ik alleen aanraden aan mensen die alleen een basiskennis van het feminisme hebben. Het lijkt me best een geschikt boek voor middelbare scholieren van een jaar of 14, die hun eerste activistische stappen zetten. Young adult feminisme, zo zou ik het willen noemen.

De nieuwe feministische leeslijst – samengesteld door Marja Pruis.

Komen we toch weer bij Marja terug hè? Ik denk dat ik een beetje een literaire crush op haar heb. (Maak je geen zorgen Marja, die dingen gaan ook altijd weer over.) Op de achterkant van de bundel las ik ‘Verplichte leeskost voor een nieuwe generatie feministische lezers’ en ik dacht: dit ben ik. Ik heb dit boek nodig. In deze bundel helpen bekende Nederlandse auteurs je op weg in de wereld van de feministische literatuur. In een samenwerking tussen uitgeverij Das Mag en De Groene is er een lijst samengesteld met klassiekers die iedere feminist gelezen zou moeten hebben. Dat gaat van Virginia Woolf naar Sylvia Plath en van Maggie Nelson naar Audre Lorde. In essayvorm vertelt een moderne auteur (zoals bijvoorbeeld Bregje Hofstede, Nina Weijers, Clarice Gargard en Marja herself,) waarom je deze klassieker zou moeten lezen. Dat is eigenlijk een heel eenvoudig format en dat is precies wat deze bundel zo sterk maakt. Of je jezelf nou al een doorgewinterd feminist noemt of niet, deze bundel is voor iedereen boeiend en leerzaam. Een kleine waarschuwing: het heeft mijn verlanglijst met boeken wel ernstig langer gemaakt dan hij al was. Daar moet je op voorbereid zijn – je bent voorlopig nog niet klaar.

Twee literaire events

Tilt festival 

Aankomende zaterdag, 30 maart, mogen we naar Tilburg. Ga je mee? In theater De Nieuw Vorst kunnen we, ter afsluiting van de Boekenweek, gaan luisteren en kijken naar onder andere Connie Palmen, Basje Boer, Mensje van Keulen, Aynouk Tan en Marja Pruis. (daar is ze weer! en ze zal het essay uit de Groene, waar ik het in mijn inleiding over had, ten gehore brengen) Het belooft een avond te worden waarin er hokjes worden doorbroken (wat nou ‘moeder de vrouw’?) met onder andere voordrachten en mini-colleges van in totaal 50 auteurs. Indrukwekkend! Kaartjes (20 euro) kopen kan hier: klik. Ik hoop jullie daar tegen te komen zaterdag!

BorderKitchen met Kristen Roupenian

Een bundel die een beetje buiten de boot valt in het rijtje in deze blogpost, omdat het om fictie gaat: Je weet dat je dit wil, van Kristen Roupenian. Wie denkt ‘die naam laat wel een belletje rinkelen, maar ik weet niet waarvan’: Roupenian schreef het beroemde verhaal Catperson, dat werd gepubliceerd door The New Yorker en compleet viral ging, zo’n anderhalf jaar geleden. Je weet dat je dit wil is een bundel vol met verhalen over daten, consent, romantiek en seks – heel interessant en heel tof geschreven.

Op maandagavond 1 april komt Kristen Roupenian naar Den Haag, waar dan in de bibliotheek een editie van BorderKitchen plaatsvindt. Het idee is: Kristen wordt geïnterviewd door Persis Bekkering en na afloop van het interview is er ruimte voor het signeren van haar boek. Het wordt heel cool, en ik kan het weten, want ik werk sinds kort bij BorderKitchen :) Komen jullie ook? Kaartjes kosten €7,50 en kun je hier (klik!) kopen.  Tot dan!

Eén vraag

Wat ik dan nu toch een beetje discutabel vind, is dat feministische boeken zo vaak een roze cover moeten hebben. Zouden uitgevers bang zijn dat vrouwen (ongetwijfeld hun grootste target,) in de boekhandel anders niet herkennen dat ‘dit hun kastje’ is? Wat vinden wij daarvan?