Gisteren zat ik in Zwolle bij een evenement waar ik als spreker was gevraagd. Ik moest een presentatie van tien minuten geven en daarna twee keer dertig minuten aan tafel zitten met mensen die mijn ‘brain mochten picken.’ Nog nooit van die hele term gehoord, maar het betekende eigenlijk gewoon dat mensen mij vragen mochten stellen. Toen ik naar Zwolle reed heb ik nog even overwogen om te doen alsof ik in zo’n ernstige file was beland dat ik onmogelijk op tijd kon komen en dus maar beter gewoon de hele meeting kon overslaan. Ze redden het vast ook zonder mij.
En toen ik daar dan toch aankwam, en natuurlijk op tijd want ik ben altijd op tijd, dacht ik: ‘ja en straks komen ze erachter dat ze me hier geen geld voor hadden moeten bieden. Ze hadden beter iemand anders kunnen vragen.’ Om mij heen zaten alleen maar mensen die óf op gemeentelijk niveau of op commercieel niveau met duurzaamheid bezig zijn en ik? Ik ben maar een blogger die een verhaaltje komt vertellen. Ze komen er straks achter dat ik een fraudeur ben. Op een dag val ik door de mand.
Als jij je herkent in bovenstaande en daar ook wel eens last van hebt, dan zeg ik: welkom bij de Impostor Syndrome (‘oplichterssyndroom) praatgroep. Je hoeft niet bang te zijn dat je alleen bent, want we zijn met velen. Eén van de bekendste leden van onze praatgroep is Meryl Streep, die in interviews aangeeft nog steeds te denken dat mensen erachter gaan komen dat ze eigenlijk helemaal niet kan acteren. Dat is een opvallende opmerking van iemand die een goedgevulde kast met oscars, golden globes en grammy’s heeft. En dat is misschien ook wel meteen wat onze praatgroep kenmerkt: we zijn allemaal mensen die van elkaar zullen zeggen ‘nee joh, je doet wat je doet gewoon hartstikke goed, niet zo onzeker zijn!’ en ondertussen komen we toch allemaal zelf iedere week naar onze bijeenkomsten, want over onszelf zullen we zoiets aardigs nooit zeggen.
We doen allemaal maar wat
Waar het eigenlijk op neerkomt, is dat de lat overal en altijd heel erg hoog ligt en we willen allemaal altijd voldoen aan al die verwachtingen die ons worden opgelegd. We lopen continu op onze tenen. Ook hebben we het idee dat we nooit mogen falen. Wat natuurlijk onzin is, want dat zou onmenselijk zijn. Zeker mensen die aan het begin van hun carrière staan willen constant bewijzen dat ze de juiste persoon zijn die hun baas had kunnen aannemen.
Maar ook mensen die al heel wat jaren op de arbeidsmarkt achter de rug hebben, kunnen kampen met dit soort gevoelens. Toen ik in het onderwijs werkte had ik na een jaar of acht wel het idee dat ik wist wat ik aan het doen was, maar iedere keer dat ik op een nieuwe school begon (en dat is zo’n drie keer gebeurd in die jaren) werd ik weer overspoeld door gevoelens van ‘ik ben eigenlijk een bedrieger en iemand gaat hier heel binnenkort achterkomen.’ Ik moest iedere keer weer opnieuw terrein veroveren. Terwijl ik toch echt het diploma en de ervaring had, en ik ook vast niet voor niets was aangenomen op een nieuwe school.
Sinds ik van de Groene Meisjes een serieuze business heb gemaakt, is mijn imposter syndrome meer aanwezig dan ooit. Bij alles wat ik doe denk ik: wat ben ik nou eigenlijk aan het doen? Bij alles waarvoor ik word gevraagd denk ik: ben ik wel de juiste persoon? En voor alles waarvoor ik geld krijg denk ik: had het beter gratis kunnen doen, dan kan niemand er iets op aanmerken als het echt heel slecht is wat ik doe. Het is misschien letterlijk de reden waarom ik zoveel dingen gratis doe momenteel – lekker veilig.
De grap is dat ik diep van binnen natuurlijk heus wel weet dat we in feite allemaal maar wat doen en dat dus niemand van je kan of mag verwachten dat je altijd alles maar geweldig doet. Dat is natuurlijk niet helemaal waar, want we doen graag ‘alsof we maar wat doen,’ maar ondertussen zijn we allemaal super getalenteerde, slimme mensen bij elkaar en gaat alles prima. Maar iedereen krijgt te maken met dingen die nieuw voor hem of haar zijn en dan is het toch maar gewoon zwemmen in dat diepe. En of je nou al jaren je zwemdiploma hebt, of er nog eentje moet halen, in nieuw water is het altijd aftasten.
Boterhammen die opeens heel lekkere croutons worden
Ik vind het nogal wat dat we elkaar met z’n allen opleggen dat altijd alles wat we doen maar Heel Erg Goed moet zijn. Ook moeten we altijd alles maar weten, het liefst zo jong mogelijk. De komende weken ga ik een leerling van het Calvijn college in Amsterdam coachen. Ik ga met hem of haar (ik word komende week aan iemand gekoppeld) gesprekken voeren over studiekeuze en op werkbezoeken en ik denk dat het heel erg leuk gaat worden. De hoofdgedachte van het coachingsproject is: je hoeft nog niks te weten. Je mag gewoon dingen proberen. Wat een geruststellende gedachte. Ik kan me nog goed herinneren hoe er op ons zestiende aan de hoofden van mij en mijn klasgenoten werd ‘gezeurd’ over of we al wisten wat we na de havo wilden doen. Ik had het geluk dat ik een pasklaar antwoord had, maar dat geldt natuurlijk lang niet voor iedereen. En het feit dat je het op je zestiende allemaal al denkt te hebben gekozen, wil natuurlijk geen enkele garantie geven van wat je in de toekomst ook daadwerkelijk gaat doen. Ik doe inmiddels namelijk heel iets anders dan ik op mijn zestiende ooit had kunnen vermoeden.
Na de trainingsbijeenkomst van het bovengenoemde coachingsproject sprak ik een medecoach. Zij heeft na een lange carrière in de theaterwereld ervoor gekozen om keuzecoach te worden en helpt mensen dus bij het maken van (carrière-)keuzes. Ze zei: “Ik vertel mensen altijd dat ze het leven als een brood moeten zien. Je hoeft het niet in één keer op te eten, je kunt het sneetje voor sneetje nemen. De ene boterham heeft lekker beleg, de andere valt wat tegen. De ene boterham is vers en daarom heerlijk, de andere is wat ouder en muffig en krijg je daardoor wat moeilijker weg.” Ik vond het een mooie vergelijking en voegde eraan toe: “Sommige boterhammen zijn oud geworden en daar maken we dan misschien veel later pas croutons van. En dan blijkt dat er alleen maar wat olie en kruiden nodig was.” Het leven zit vol (lekkere) verrassingen en je hoeft niet nu al precies te weten wat je wil. Dingen gaan toch vrijwel altijd anders dan je had verwacht. Daarnaast hoef je niet altijd alles goed te doen. Faal maar eens stevig en kijk wat er dan gebeurt. Je bereikt niet zomaar het einde van de wereld.
Op dit moment ben ik best wel zoekende naar wat ik wil met mijn werk. Ik heb gemerkt dat ik er niet gelukkig van word om alleen maar online bezig te zijn. Dat is gewoon niks voor mij. Ik heb wat meer anker in de realiteit nodig en dus zoek ik naar manieren om meer offline bezig te zijn. Dat doe ik door vrijwilligerswerk te doen, maar ook door ja te zeggen op aanvragen voor meetings/evenementen/presentaties waarvan ik eigenlijk denk dat ze beter iemand anders kunnen vragen. Als alles goed gaat, dan ga ik vanaf september weer studeren. En het is grappig, want dan is het precies tien jaar geleden dat ik mijn hbo-diploma haalde. Tien jaar van niet studeren en daar ga ik weer. Terug de boeken in. Ik hoop maar dat ik slim genoeg ben voor de universiteit – maar de enige manier om dat uit te zoeken is door het maar gewoon te gaan proberen. Daarna zien we wel weer verder.
Als je iets kwijt wil over dit onderwerp, dan mag dat bij de comments. Misschien zijn er mensen die zich in mijn of jouw verhaal herkennen en dan wordt dit een echte praatgroep ;) Wees welkom!
Foto’s: Aline Bouma
Dit soort posts van jou zijn mijn favoriet om te lezen. En dat keuzecoach zijn lijkt me ontzettend leuk om te doen, wat een mooi uitgangspunt ook.
Love you, Merel. Meryl Streep van de blogwereld. ;-)
Jeetje wat herkenbaar. Ik had geen idee dat daar een term voor was. Ik heb hier sinds ik voor mezelf ben begonnen echt enorm last van. Fijn om te weten dat ik dus niet de enige ben!
Ik vind het zo goed dat je weer gaat studeren en er langzaam achterkomt wat op dit moment juist wel en niet bij je past. Ik heb geleerd het leven te zien als verschillende fases, niet alleen qua vriendschappen en relaties maar ook over je ‘dagbesteding’ (om het zo maar even te noemen), dat maakt het wat makkelijker om veranderingen te accepteren en nieuwe stappen te nemen.
Zo herkenbaar. Ben een card-carrying member van de imposter syndrome club. 😉
Dit was een heel fijn en open artikel om te lezen. Ik denk dat wij als bloggers ons allemaal wel eens zo voelen als jij beschrijft. Het is dan toch weer geruststellend om te lezen dat ik niet de enige ben :’D
Wauw ik wist helemaal niet dat dit echt een ding is.. Ik herken het bij mijzelf niet perse, maar zie het wel bij zoveel mensen om mij heen! Het blijft een lastig onderwerp vind ik :)
Wat een goed stuk! Ook iets wat ik ga onthouden: van het oude brood en de croutons. Mocht de club een keer bijeenkomen… dan doe ik graag mee met de kop koffie. ;-)
zo cool, dat studeren! succes!
Oh Merel, ik herken het volledig! Dit is ook wat mij er enorm van weerhoudt om een HBO opleiding te gaan doen. Iedereen roept al jaren dat ik dat best kan en ook op HBO niveau functioneer, maar straks faal ik en dan komt iedereen er achter dat ik helemaal niet zo slim ben…
En dan? Wat is dan het ergste dat er kan gebeuren?
Herkenbaar hoor… dan kijk ik naar superslimme collega’s en voel me dan een beetje dom, terwijl het juist heel tof is om met hen samen te werken en van ze te leren.
Zou het in onze cultuur zitten, dat falen niet ‘mag’? Ik heb weleens gelezen dat dat in Amerika anders is, dat falen daar niet zo’n punt is en dat je dan gewoon weer opnieuw begint. Daardoor durven mensen meer.
Ik ben overigens wel heel blij dat ik ooit een studiekeus durfde te maken die niet zo vanzelfsprekend was, doordat veel mensen mijn vak maar saai en moeilijk vinden. Gelukkig waren er ook een paar mensen in mijn omgeving die me steunden en vertelden dat het een goede keus was. Dus heel mooi dat jij iemand mag begeleiden met dat keuzeproces, had elke jongere maar zo’n coach! Natuurlijk weet je op je zestiende niet wat je later wilt worden, maar vaak heb je al wel een idee van waar je vrolijk van wordt en waar je goed in bent. En het is wel heel fijn om dan een paar jaar helemaal te mogen besteden aan studeren en een basis leggen voor de toekomst.
Merel, wat schrijf jij toch fantastische stukken. Dit is zo herkenbaar en zó vermoeiend. Soms vraag ik me af of ik nog wel wil fotograferen, en dat komt dan niet omdat ik fotograferen niet leuk vind (in tegendeel, I LOVE IT) maar omdat ik zo vaak denk: ik kán helemaal niet goed fotograferen, en vandáág is de dag dat iedereen daar achter gaat komen. Die eindeloze molen verpest het gewoon een beetje soms. If you ever find out how to get rid of this syndrome, please let me know.
Tot die tijd blijf ik jou volgen want jij doet zoveel moois. Hele dikke knuffel! <3
Wat een heerlijke tekst heb je weer geschreven. Dit soort teksten zijn altijd mijn favoriet om te lezen. Het zet mij en ik denk vele anderen weer aan het denken. Tof dat je weer gaat studeren en gewoon die stap zet! Gewoon proberen kan altijd en waarom ook niet. Ik herken mijzelf ook ontzettend in dit stuk tekst. Vandaag had ik ook gewoon even een shitdag en het is zo fijn om dit te lezen. Dit doet mij goed en geeft mij weer het gevoel dat ik weer verder wil gaan. Dat ik best vertrouwen in mijzelf mag hebben en ook best trots mag zijn. We doen het eigenlijk allemaal heel goed en ook op onze eigen manier. En dat is maar goed ook, anders zou het toch bijzonder saai zijn. Bedankt hiervoor <3
Als iemand die hier totaal geen last van heeft, vind ik het vooral interessant om te lezen. Ik had er al wel van gehoord, maar ging er eigenlijk vanuit dat het vrij zeldzaam was. Ik heb eerder het tegenovergestelde, namelijk dat het me geen zier interesseert wat een ander vindt als ik zelf tevreden ben, en dat is ook weleens lastig. Ik krijg soms commentaar dat ik mezelf erg leuk vind. Dat klopt ook wel en ik vraag me dan af of mensen liever hebben dat ik een hekel heb aan mezelf.
Pas toen een collega iets zei over hoe andere collega’s over mij dachten realiseerde ik me dat ik me dat nog nooit had afgevraagd. Daar twijfel ik dan wel over, of het erg is dat ik me dat niet afvraag, en of ik een vreselijk mens ben dat te weinig rekening houdt met anderen, of dat ik eigenlijk mezelf voor de gek houd en binnenkort ga instorten met een identiteitscrisis. Ik ben weleens onzeker, maar vooral bij nieuwe dingen waarvan ik dus nog niet weet of ik ze kan, of dingen waarvan ik weet dat ik er matig in ben. En natuurlijk vind ik mezelf ook weleens waardeloos, maar dan boeit het me dus ook niet of honderd anderen iets wel goed vinden, want ík vind het waardeloos.
Dag Merel, heel mooi en herkenbaar stuk. Dankjewel!
Las een aantal jaar geleden voor het eerst iets over het Impostor Syndrome door Lena Dunham en ik herken me er erg in. Ik ben de afgelopen jaren voor dingen gevraagd waar ik vaak bij dacht: “Huh? Waarom zou je dit aan MIJ vragen?”
Ben overigens wel “jaloers” op je studeerplannen. Zou zelf graag ook wel weer de collegebanken in willen voor een tweede master, maar dat is voor mij helaas onhaalbaar ivm het belachelijk hoge instellingsgeld dat ik dan zou moeten betalen. :(
Bedankt voor deze blog Merel. Heel herkenbaar en je hebt zo gelijk. We hoeven niet altijd het hoogst haalbare na te streven. Maar gewoon vertrouwen in onszelf hebben en zien waar dat ons brengt. We zijn al goed genoeg!
Wauw. Die onzekerheid over jezelf, of je het succes wel verdient: zeer herkenbaar! Zelfs na de top bereikt te hebben, twijfel ik nog aan mezelf, vraag ik me soms af of ik misschien gewoon ‘geluk’ heb gehad. Maar rationeel WEET ik dat dat niet zo is, dat ik er hard voor gewerkt heb, en toch…
Ik denk dat het ook deels de reden is dat ik zelf terug ben gaan studeren, net zoals jij gaat doen. Voor mij is het wel (weer) een vorm van mezelf bewijzen aan mezelf, als je begrijpt wat ik bedoel. Zo van, ‘Als ik dat diploma Psychologie nou haal, dan ben ik toch ECHT iemand…’
Tja :)
Succes in ieder geval!
X Lazy Bird
Tjeeeeeeee wat herkenbaar! Ik weet het van mezelf en vaak zat heb ik het zelfs door op het moment dat ik het denk… Dan weet ik heus wel dat het onzin is. Maar toch: het gevoel blijft! Anyway, ik ben dus duidelijk niet de enige. Gewoon doorgaan maar weer en me nergens door laten tegenhouden! 💪🏻😃
Heel mooi geschreven en helemaal waar! M’n dochter (6) zei laatst: “Ik hoop dat ik altijd kind blijf”, waarop ik zei: “Vroeger dacht ik altijd dat volwassenen alles wisten, maar eigenlijk zijn volwassenen ook gewoon kinderen. Maar dan met net iets meer ervaring.
Ik luister overigens graag podcasts van succesvolle Amerikaanse vrouwen en die zitten (naar eigen zeggen) altijd ongedoucht, zonder make-up, in sportlegging met het eten nog tussen hun tanden hun podcasts te maken. Dat vind ik ook gewoon prettig om te weten, want dan vind ik mezelf er zo goed uit zien ;-)
Ontzettend herkenbaar, ik loop nu ook bij een studiekeuzecoach om dat ik absoluut niet weet wat ik wil na mijn VWO, en vraag me ook af of ik de universiteit wel aankan, of ze er daar niet achterkomen dat ik heel mijn schoolcarriere bij elkaar gelogen heb :D
Als je iets kiest wat je leuk vindt, dan komt het vast goed!
Heeeel herkenbaar ! Gedurende mijn hele master wiskunde droomde ik vaak dat ze er achter kwamen dat ik eigenlijk alsof deed dat ik goed in wiskunde was, en dat ze me weer terug bij af stuurden, en ik mijn hele universitaire studie opnieuw moest doen. Onzin natuurlijk ! Ik heb één van de beste universiteiten ter wereld gedaan. Maar toch blijft er altijd dat kleine stemmetje dat zegt « je doet maar alsof ». Volgens Sheryl Sandberg is dat ook heel erg vrouwen eigen, en zijn mannen over het algemeen minder onzeker van hun capaciteiten.
Wat een mooi en inspirerend stuk Merel. En zo eerlijk! Dankjewel!!
Oh zo herkenbaar. Ik verwacht elke dag door de mand te vallen.
Ik las zojuist, na een lange nare dag op het werk, dit stukje en ik werd er echt even heel emotioneel van. Ik ben sinds december aan een opdracht begonnen die ik eigenlijk pas over een paar jaar had willen doen, dit omdat ik eigenlijk nog best veel wilde leren.
Het gaat best goed, mijn opdrachtgever is tevreden en mijn baas ook. Maar ik heb nog steeds het gevoel dat ik maar wat doe en dat iedereen er straks achter komt dat alles wat ik heb gedaan helemaal niks voorstelde…
Een heerlijke post om te lezen! Ik herken me heel erg in wat je zegt over dat gevoel een oplichter te zijn. Ik heb vaak het gevoel dat mensen een beeld van me hebben, waaraan ik helemaal niet kan voldoen, ondanks het feit dat ik er in werkelijkheid wel aan voldoe. Een heel vreemd gevoel en ik wist niet helemaal wat het was, het lijkt wel een vorm van overdreven bescheidenheid, hoewel het niet als bescheidenheid voelt. Goed te horen dat er nog mensen zijn (en zelfs Meryl Streep seg!) die daarmee sukkelen. Soms is het verhelderend om dingen die je voelt eens onder woorden gebracht te zien en dat heb jij net voor me gedaan, dus bedankt daarvoor, Merel!
Veel hoogopgeleide en succesvolle vrouwen reageren, valt me op.
Ook ik herken me er angstig veel in en ben blij na dit gelezen te hebben, niet alleen te zijn. Het is de reden dat ik mijn droom al jaren uitstel en nu maar opleiding zoveel start, want daarnaaa zal ik wel genoeg kennis en kunde in huis hebben om voldoende interessants te melden te hebben. Ik ben met open armen ontvangen bij een supergaaf groen project en het lijkt of daarin alles (opleidingen, werkervaring en wie ik vandaag ben en wat ik wil in de toekomst) samen gaat komen. Nu is het de uitdaging, om terwijl I.S. aan mijn hoofd zeurt, toch mijn hart te volgen en niet meer te denken, maar gewoon te gaan doen.
Hopelijk geldt voor ons allemaal dat na gewoon toch doen en meerdere positieve ervaringen en feedback, we meer zelfvertrouwen opbouwen zoals terecht is en we verdienen.
Joh wat een ontzettend mooi stuk en ongelofelijk herkenbaar. Kan me goed voorstellen dat je weer wilt gaan studeren en in de echte wereld wilt werken en niet alleen online. Dat biedt weer zo veel andere perspectieven. Ik vind de brood vergelijking ook zo passend! Want als ik kijk naar bijvoorbeeld het leven van mijn moeder, dan neemt een leven zo ontzettend veel verschillende vormen aan. Heel gestaag maar wel altijd weer veranderen. Ik ratel maar door maar in ieder geval mijn complimenten voor je mooie stuk. Belangrijk dat onze leeftijdsgenoten dat lezen! We moeten mekaar er ook maar in steunen :D
Liebe Nixe, vielen Dank und Gruß an den Imker
Oh wauw, wat bijzonder om te lezen dat blijkbaar veel meer mensen dit hebben. Ik dacht altijd dat ik de enige hiermee was. Ik heb eigenlijk zolang ik me kan herinneren al dat soort gedachten, zowel op school als op mijn werk: ”ooit ga ik door de mand vallen en komt iemand erachter dat ik hier niet thuishoor” en mezelf een stuk lager inschatten dan anderen bij bijvoorbeeld vergaderingen of in een klas. Wel een opluchting dat dat blijkbaar niet heel gek is, maar ergens ook naar dat zoveel mensen er mee worstelen. Thanks voor je fijne blog!
Bedankt voor het delen! Ik herken dit ook enorm. Ik studeer Milieusysteemanalyse en ben nu op zoek naar een stage, om die studie eens af te kunnen ronden, maar ik vind het heel lastig om te doen: een stage regelen. Wegens mijn brede studie en geen werkervaring ben ik inderdaad bang om door de mand te vallen! Je artikel doet me goed. :)
Dat is heel goed om te weten dat er een forum is waar we mijn beoordelingen kunnen delen over de nieuwste ontwikkelingen in de voedingsmiddelenindustrie
Mooi om te lezen! Ik ben erg benieuwd naar de studie die je gaat doen.