Werken bij een bibliotheek

Beeld: Bette de Wit 

Toen ik vorige week een Q&A deed op Instagram kreeg ik zóveel vragen over mijn werk bij de bibliotheek dat ik besloot hier een aparte blogpost aan te wijden. Ik vind het echt heel erg leuk dat jullie hier zo nieuwsgierig naar zijn en ik heb er ook best wel wat over te vertellen, dus ik heb er echt zin in om deze post te schrijven. Het schrijven zal ik aan de hand van jullie vragen doen, zodat er – hopelijk – een beetje een logische opbouw in zit.

Hoe ben ik bij de bibliotheek terechtgekomen?

Ik kom mijn hele leven lang al heel graag bij de bibliotheek. Als klein meisje in de statige bibliotheek in Leeuwarden – waar mijn vader mij dan losliet op de jeugdafdeling, om met armen vol boeken na een half uur weer met hem bij de balie af te spreken. Op Terschelling, waar we ieder jaar een paar weken waren, had ik een gastabonnement bij de plaatselijke bibliotheek. Daar leende ik veel Friestalige boeken, omdat ik vond dat ik mijn Fries een beetje bij moest houden. Toen we verhuisden naar Zutphen zat tot mijn grote vreugde de bibliotheek in een prachtige oude kerk en dat was een heel fijne plek om te zijn. In mijn studententijd kwam ik veel in de indrukwekkende Oba aan het Oosterdok in Amsterdam. Tussen mijn studententijd en mijn verhuizing naar Rotterdam ben ik een paar jaar níet naar de bibliotheek geweest. In Rotterdam pakte ik het zo’n anderhalf jaar geleden weer op. Ik werd weer lid en ging trouw iedere week. Ik was weer verkocht.

Toen ik vorig jaar besloot dat ik niet meer fulltime wilde freelancen en wat meer zekerheid zocht en daarom parttime ergens in loondienst wilde, dacht ik na over plekken waar ik graag kwam. Mijn redenering was: als ik er graag kom en me er prettig voel, dan is het misschien ook wel een geschikte plek om te werken. Zo kwam ik al gauw bij de bibliotheek uit. Naast dat ik er graag kwam, herinnerde ik me ook dat ik me als kind al vaak afvroeg hoe de hele organisatie van de bibliotheek – met al die duizenden boeken en al die duizenden leden – in elkaar zat. Eigenlijk was nieuwsigierigheid voor mij de reden om toch eens naar vacatures te kijken. En ja hoor: ik had geluk! Er was een vacature die me aansprak. Ik schreef een sollicitatiemail en een week later mocht ik op gesprek komen. Op 1 april 2019 startte mijn baan.

Wat houdt mijn takenpakket in?

Beeld: Sam van Rij 

In principe ben ik ‘gewoon’ bibliotheekmedewerker. Echter, ik ben aangenomen voor een iets uitgebreidere functie omdat ik betrokken ben bij een samenwerkingsproject tussen Bibliotheek Rotterdam, gemeente Rotterdam en een school voor voortgezet onderwijs. Het idee is dat wij een gratis ruimte, in Kralingen-Crooswijk aan de school vast, behuizen. We hebben een collectie die is aangepast op de bewoners van de wijk en op de leerlingen van de school. Dat zijn veelal ouders met kinderen, laaggeletterde mensen en ouderen. Daarbij komt dat wij een samenwerking met de school hebben, waarbij alle leerlingen een biebpas krijgen en bij ons aan mogen kloppen voor advies en hulp.

In ruil voor de gratis ruimte die wij mogen gebruiken, zorgen wij ervoor dat de leerlingen (en docenten!) van de school door ons bediend worden, dat laaggeletterdheid in de buurt wordt aangepakt én hebben we een intensieve samenwerking met het Huis van de Wijk. Hierover lees je straks nog meer.

Naast dat ik in de uitleen werk, ontfermen we ons ook over het schrijven van plannen en rapportages, vergaderen we met partners en houden we het contact met de buurt (en met de gemeente) warm. Ik vind het een leuke toevoeging op mijn takenpakket!

Welk opleidingsniveau heb je nodig om de bij de bibliotheek te werken?

Dat hangt een beetje van de functie af, maar als je, zoals ik, bibliotheekmedewerker in de uitleen wil worden, dan heb je daarvoor mbo denk- en werkniveau nodig. Zelf heb ik een hbo diploma en doe ik nu een (universitaire) master, maar dat maakt natuurlijk helemaal niks uit – je moet gewoon het werk doen dat je leuk vindt!

Verder is het handig/leuk als je affiniteit met boeken hebt en zelf graag leest. Ik denk dat dat het werken bij de bibliotheek echt een meerwaarde geeft. Immers, je staat de hele dag tussen de boeken en het werkt extra goed als je klanten daadwerkelijk boeken weet aan te raden.

Ook is het handig als je een beetje vlot bent met het leren kennen van computersystemen, want het bibliotheeksysteem (van uitlenen, innemen, reserveren, verlengen, inschrijven enz,) is niet zo zeer moeilijk te begrijpen, maar wel gróót. Dat vergt wat inwerktijd en het is handig als je daar lekker vlot mee bent.

Wat voor functies zijn er zoal binnen de bibliotheek?

Sinds ik bij de bibliotheek werk, weet ik dat het echt een flínke organisatie met allerlei afdelingen is. Zo is er een afdeling die helemaal over de collectie gaat (inkopen, afschrijven enz) en een administratieve en een technische afdeling, maar ook een afdeling educatie (die doen alles met samenwerkingen met scholen,) en een afdeling progammering – want de bibliotheek is meer dan een plek waar je boeken kunt lenen; het is een openbare ontmoetingsplek waar van alles te doen en te leren is.

Daarnaast werkt de bibliotheek met heel veel vrijwilligers en zijn er héél veel medewerkers die aangestuurd moeten worden. Kortom: er zijn allerlei functies en dus ook allerlei mogelijkheden om door te groeien.

Bij welke bibliotheek werk ik?

Ik werk bij Bibliotheek Rotterdam en dan in de vestiging in Kralingen-Crooswijk. Dit is een kleine bibliotheek met een buurtfunctie. We noemen het ook wel een ‘servicepunt,’ omdat we iedere klant die binnenkomt persoonlijk (kunnen) helpen. Dat is bijvoorbeeld bij een grote vestiging, zoals de Centrale (onze hoofdvestiging,) niet aan de orde. Natuurlijk kun je ook daar personeel aanspreken, maar over het algemeen gaan mensen eerder naar de Centrale om lekker anoniem rond te lopen, of om ergens te gaan zitten lezen of studeren. In Kralingen-Crooswijk hebben we de ruimte om iedere klant persoonlijk te woord te staan, te adviseren en te begeleiden. Dat maakt het werk, voor mij, extra leuk!

Ik zou ook wel in de Centrale willen werken, maar dan wel op een specifieke afdeling. Het zal je vast niet verbazen dat ik het liefste op de jeugdafdeling, tussen de kinderen en de kinderboeken, zou willen werken. Of ik zou iets achter de schermen willen doen – dat is ook bij de Centrale, want daar zijn alle kantoren.

Hoe zien mijn werkdagen eruit?

Ik werk twee dagen in de week van 10.30 tot 17.00 uur. Om 13.00 uur gaat de bibliotheek open, dus dat betekent dat ik van 10.30 tot 13.00 de tijd heb voor backoffice taken. Soms zijn er vergaderingen, soms moet er administratie gedaan worden, soms moet ik naar een andere locatie (zoals een andere bibliotheek of naar het Huis van de Wijk,) om daar dingen te regelen.

Als om 13:00 uur de bibliotheek opengaat, begint het leukste gedeelte van de dag. Tussen 13:00 en 17:00 uur ‘sta ik in de uitleen,’ zoals dat heet. Dat betekent dat ik die uren écht de bibliothecaresse kan uithangen. Ik help klanten met het zoeken van boeken, neem boeken in, leen boeken uit, plaats reserveringen en verleningen, ruim boeken op en plaats boeken (die naar andere filialen moeten,) op transport. Ondertussen houd ik natuurlijk mijn e-mail bij, houd ik bijvoorbeeld bij welke boeken ik graag wil bestellen voor in de collectie en natuurlijk schrijf ik ook nieuwe klanten in. Het zal je nog verbazen hoeveel mensen er op weekbasis besluiten lid te worden van de bieb. Echt hoopvol vind ik dat!

Om de week ga ik naar het Huis van de Wijk, waar ik voorlees aan kinderen. Op die momenten is mijn collega in de bibliotheek in de uitleen, en de andere week blijf ik daar en gaat zij voorlezen.
Naast het voorlezen hosten we soms ook andere activiteiten bij het Huis van de Wijk én sinds een paar weken is er een Boekspot geopend. Dat is een gift van Bibliotheek Rotterdam aan het Huis van de Wijk; een kast met 250 boeken die geleend mogen worden zónder bibliotheekpas. Dat maakt lezen nog laagdrempeliger voor mensen die naar de bibliotheek gaan lastig vinden. Deze Boekspot wordt onderhouden door de vrijwilligers van het Huis van de Wijk, maar wij houden natuurlijk ook een oogje in het zeil.

Wat zijn de leukste dingen of momenten aan het werken bij een bibliotheek?

Beeld: Bette de Wit 

Gisteren omschreef ik op Twitter mijn vrijdag. Dat zag er zo uit:

‘Dingen die vandaag in de bibliotheek gebeurden die leuk waren:

– een jongen begon te piepen van blijdschap toen hij Love, Simon zag staan.

– een jongen vroeg of ik een boek over hem wilde schrijven. Ik vroeg hem hoeveel bladzijdes het moesten zijn en hoeveel tijd ik kreeg. (1000 blz, 2 weken: coulant.)

– een moeder nam Lampje mee, om voor te lezen aan haar dochters

– een meisje nam twee armen vol gereserveerde boeken mee

– een meisje vertelde dat ze in groep 3 zat, maar van haar juf ‘boeken voor groep 5’ mocht zoeken

– een jongen zei: ik heb echt een nieuwe biebpas nodig, ‘ik mis Harry Potter zo erg.’ (daarna zei hij tegen het meisje dat bij hem was dat ze hem niet mocht uitlachen)

Nederland ontleest helemaal niet. Tenminste, in Rotterdam Crooswijk niet.’

Je ziet: ik ben echt die bibliotheekmedewerker die er helemaal voor gaat om íedereen met een geschikt boek de bieb te laten verlaten. Ik ben ook die medewerker die naar iedereen ‘fijn weekend en veel leesplezier! tot volgende week!’ roept. En het werkt. Want veel klanten komen iedere week terug. Ik denk echt dat ik dat het allerleukste vind: zien dat mensen wel degelijk nog graag lezen. Mensen, waaronder ook heel veel kinderen, lenen stápels boeken. Echt stápels. Dat maakt me echt ontzettend blij.

Daarnaast vind ik het geweldig om met kinderen te werken. Zo zijn er een paar kids die speciaal komen als ze weten dat ik er ben, omdat ze weten dat ik dan een boekje voorlees. Daar maak ik dan graag een heel schouwspel van. Ik vind het ook gezellig om oudere klanten te helpen, maar mijn collega is daar beter in dan ik. Ik ontferm me het liefst over de pubers die lopen de dwalen en niet weten welk boek ze moeten kiezen (laat mij maar je leesmoedertje zijn ;)) of de kleuters die overenthousiast 16 boeken over dino’s mee willen nemen.

Los van het klantcontact vind ik het heel rustgevend om boeken op te ruimen (ja, echt!) en om reserveringen klaar te zetten voor klanten en dan te raden wanneer ze die boeken zullen komen ophalen. Meestal dezelfde middag nog. En dan nog twee heel toffe dingen: ik vind het leuk om inspraak te hebben op de collectie. Dus ik mag titels aandragen waarvan ik denk dat Kralingen-Crooswijk ze nodig heeft. (lees: al mijn favoriete kinderboeken) Plus: Bibliotheek Rotterdam heeft geregeld heel toffe events en lezingen en daar ben je natuurlijk ook als eerste van op de hoogte. Zo komt één van mijn favoriete auteurs, Griet op de Beeck, volgende week op zondag een lezing geven! Oh én: je krijgt een XXL Extravaganza SuperDeLuxe abonnement als je bij de bibliotheek werkt én je gereserveerde boeken staan altijd op je werkplek op je te wachten. Nou. Wat wil een boekenwurm nog meer?

Wat zijn de voordelen aan het werken bij een bibliotheek?

Wat ik als een voordeel zie, is dat Bibliotheek Rotterdam een grote, solide organisatie is. Als ik ergens in loondienst werk, vind ik dat een fijn idee. Zo werkte ik ook járen met veel plezier voor het ROC van Amsterdam (een mega grote mbo-scholengemeenschap in Amsterdam en omgeving,) en dat vond ik destijds ook heel prettig. Over het algemeen zijn dingen goed geregeld en er zijn voldoende doorgroeimogelijkheden.

Daarnaast vind ik het grootste voordeel dat ik twee dagen in de week omringd ben met boeken en met mensen (waaronder héél veel ontzettend leuke kinderen,) die van lezen houden. Boeken én lezers maken mij gelukkig. Daarnaast vind ik het tof dat het publiek van een bibliotheek een totale dwarsdoorsnede van de maatschappij/Rotterdam is. Iedereen – arm, rijk, jong, oud, mensen van alle culturele achtergronden, mensen van alle opleidingniveaus, enz – komt bij de bieb. En met al die mensen omring ik mij twee dagen in de week. Echt heel leuk en heel leerzaam vind ik dat! En om eerlijk te zijn: ik ontmoette nog niet half zoveel interessante mensen toen ik fulltime met mijn laptop in koffietentjes rondhing en ik merkte ook dat ik dat contact begon te missen. Het doet me in alles eigenlijk heel erg denken aan mijn werk in het onderwijs, als is het takenpakket heel anders.

Hoe zie ik mijn werk bij de bibliotheek voor de komende jaren voor me?

Dit vond ik een lastige vraag! In principe heb ik een jaarcontract tot 1 april 2020. Wat daarna komt weet ik niet, omdat ik geen idee heb of de bibliotheek dan nog ruimte voor me heeft. Daarbij komt dat ik zelf moet kijken of ik ruimte heb. Op dit moment volg ik twee dagen in de week een pre-master Jeugdliteratuur in Tilburg; twee dagen bij de bibliotheek past daar precies mooi bij. Maar als ik volgend jaar de master zou gaan doen, dan ben ik misschien wel drie (of in het ergste geval: vier) dagen in de week in Tilburg. Ik heb geen idee of ik dit dan nog kan doen. Het is dus afwachten!

Voor op de langere termijn heb ik zeker interesse in doorgroeien naar andere functies. Ik zou wel richting educatie willen bewegen – maar dat zal je vast niet verbazen, met mijn achtergrond in het onderwijs én met een master Jeugdliteratuur. Wie weet! Eerst gewoon nog maar een halfjaar veel plezier beleven aan het werken in de uitleen in Kralignen-Crooswijk, met mijn allerleukste klanten!

Ik hoop dat jullie zo een wat completer beeld hebben gekregen van mijn werk in de bibliotheek. Zeg het gerust (bij de comments hieronder) als je nog meer vragen hebt! Ik ben natuurlijk ook heel benieuwd wie van jullie er bij een bibliotheek werkt of vrijwilligerswerk doet, of wie dat misschien ooit heeft gedaan. En misschien zijn er ook wel mensen die solliciteren bij een bibliotheek overwegen en die ik over de streep kan trekken – dus laat het me vooral weten, dan geef ik je een peptalk ;)

Dankjewel weer voor het lezen! Nogmaals: echt heel tof dat jullie zoveel interesse tonen. Ik hoop jullie eens te zien bij bibliotheek Rotterdam!